Axioma 3
Ex causa determinata necessario sequitur effectus, et contra, si nulla detur determinate causa, impossibile est ut effectus sequitur (E1, Ax.3).
Uit een bepaalde oorzaak die gegeven is, volgt noodzakelijkerwijs een gevolg, en omgekeerd, als er geen gegeven oorzaak is, dan is het onmogelijk dat er gevolg is.
Axioma 4
Effectus cognitio a cognitione causae dependet et eandam involvit ( E1, Ax.4).
Kennis van een gevolg hangt af van de kennis van de oorzaak en sluit die in.
Axioma 1
Omnia, quae sunt, vel in se, vel in alio sunt (E1, Ax.1).
Al wat bestaat is in zichzelf of in iets anders.
Natuur Alles wat in de natuur voorkomt, noemt Spinoza ‘dingen’ (res, rei): zowel levenloze als levende natuur bestaat voor hem uit ‘dingen’. Ook ideeën en gevoelens noemt Spinoza ‘dingen’: in die zin is een idee ‘een gedachtending’. Spinoza gebruikt het woord natuur in verschillende betekenissen: de lezer zal in de gegeven context telkens de juiste betekenis moeten kiezen:
"Le silence éternel de ces espaces infinis m’effraie…" (Pensées, 88-91). Spinoza weet alle dingen op aarde en in de hemel met elkaar verbonden door een onzichtbare, maar intuïtief aangevoelde band, die oergrond en tevens causale verklaring is van alles. Alle concrete, individuele dingen zijn niet meer dan verschijningsvormen van één enkel universeel ding dat hij substantie noemt. |