Wim Klevers werkplek. Links boven zijn stukgelezen Bruder-editie (Benedicti de Spinoza, Opera quae supersunt omnia); rechtsonder een 17de eeuws origineel van de Vrye politieke stellingen (Fr. van den Ende)
Prof. Wim klever werd op 16 november jl. 92 en is nog steeds begeesterd door leven en werk van Spinoza. In de Lage Landen is hij tot op de dag van heden nog steeds de Spinoza-geleerde met de meeste publicaties op zijn naam.
Ik volgde bij hem een soortement ‘afstandsonderwijs’ door vrijwel al zijn boekpublicaties te verzamelen en te lezen, beter, te bestuderen. Zo gebruik ik geregeld zijn Ethicom, Spinoza’s Ethica vertolkt in tekst en commentaar (1996), vrijwel een volledige vertaling van de Latijnse brontekst met uitvoerige toelichtingen. Een kanjer van een boek: 758 + 49 blz.
In de communicatie die ik over de jaren met hem had, begreep ik (tussen de lijntjes) dat veel van wat hij daarin neerschreef vandaag de dag anders (of niet meer) uit zijn pen zou vloeien. En toch: ik beschouw dit boek als zijn meest persoonlijk boek., omdat het naar inhoud én naar stijl op authentieke wijze getuigt van zijn drang, zijn geestelijke conatus zeg maar, om Spinoza’s Ethica waarheidsgetrouw te ‘vertolken’, zoals hij het zelf treffend zegt. Niet zo lang geleden herlas ik zijn inleiding tot het boek (blz. 1-6). Op blz. 2 wijst Klever de lezer erop dat ook Spinoza erg veel belang hechtte aan het achterhalen van de juiste betekenis van Bijbelteksten om ze daarna naar waarheid te kunnen interpreteren. Spinoza is niet mals voor Farizeeërs, rabbijnen en theologen die de Heilige Schrift vervalsen en waarvan hij de dubieuze activiteiten met niet minder dan acht Latijnse werkwoorden benoemt. De auteur zette ze op een rijtje:
torquere: verdraaien; mutilare: verminken; contaminare: besmetten; corrumpere: bederven; truncare: beknotten; prostituere: prostitueren; adulterare: overspel bedrijven; sacrilegium facere: heiligschennis plegen.
Nu wil het toeval, dat voor een Spinozist niet bestaat, dat mij tezelfdertijd een recente publicatie in handen valt van Henry Mechoulan, specialist 17de eeuw en onderlegd Spinoza-kenner. Het boek draagt de uitdagende titel Spinoza démasqué (Paris, 2022) en is voor Spinoza niet mals en ronduit brisant. De auteur toont in dat boek aan (op blz. 102) dat ook de Filosoof van Amsterdam in zijn Theologisch-politiek traktaat (1670) meer dan eens zelf Bijbelteksten vervalst en naar zijn hand zet om zijn gelijk te bewijzen... Erg benieuwd of Spinoza-scholars op deze iconoclastische studie van Mechoulan zullen reageren en welke tegenargumenten ze zullen aanvoeren...
Tja, tekstmanipulatie is van alle tijden en ook vandaag schering en inslag in media, in politieke debatten en... godbetert… zelfs in de Tuin van Acadeimos waar, niet zo zelden, tekstwetenschappers worden betrapt die buiten de lijntjes kleuren en exacte wetenschappers worden ontmaskerd die experimenten vervalsen en onderzoeksresultaten falsifiëren...
Willy Schuermans
25-11-22
Ik volgde bij hem een soortement ‘afstandsonderwijs’ door vrijwel al zijn boekpublicaties te verzamelen en te lezen, beter, te bestuderen. Zo gebruik ik geregeld zijn Ethicom, Spinoza’s Ethica vertolkt in tekst en commentaar (1996), vrijwel een volledige vertaling van de Latijnse brontekst met uitvoerige toelichtingen. Een kanjer van een boek: 758 + 49 blz.
In de communicatie die ik over de jaren met hem had, begreep ik (tussen de lijntjes) dat veel van wat hij daarin neerschreef vandaag de dag anders (of niet meer) uit zijn pen zou vloeien. En toch: ik beschouw dit boek als zijn meest persoonlijk boek., omdat het naar inhoud én naar stijl op authentieke wijze getuigt van zijn drang, zijn geestelijke conatus zeg maar, om Spinoza’s Ethica waarheidsgetrouw te ‘vertolken’, zoals hij het zelf treffend zegt. Niet zo lang geleden herlas ik zijn inleiding tot het boek (blz. 1-6). Op blz. 2 wijst Klever de lezer erop dat ook Spinoza erg veel belang hechtte aan het achterhalen van de juiste betekenis van Bijbelteksten om ze daarna naar waarheid te kunnen interpreteren. Spinoza is niet mals voor Farizeeërs, rabbijnen en theologen die de Heilige Schrift vervalsen en waarvan hij de dubieuze activiteiten met niet minder dan acht Latijnse werkwoorden benoemt. De auteur zette ze op een rijtje:
torquere: verdraaien; mutilare: verminken; contaminare: besmetten; corrumpere: bederven; truncare: beknotten; prostituere: prostitueren; adulterare: overspel bedrijven; sacrilegium facere: heiligschennis plegen.
Nu wil het toeval, dat voor een Spinozist niet bestaat, dat mij tezelfdertijd een recente publicatie in handen valt van Henry Mechoulan, specialist 17de eeuw en onderlegd Spinoza-kenner. Het boek draagt de uitdagende titel Spinoza démasqué (Paris, 2022) en is voor Spinoza niet mals en ronduit brisant. De auteur toont in dat boek aan (op blz. 102) dat ook de Filosoof van Amsterdam in zijn Theologisch-politiek traktaat (1670) meer dan eens zelf Bijbelteksten vervalst en naar zijn hand zet om zijn gelijk te bewijzen... Erg benieuwd of Spinoza-scholars op deze iconoclastische studie van Mechoulan zullen reageren en welke tegenargumenten ze zullen aanvoeren...
Tja, tekstmanipulatie is van alle tijden en ook vandaag schering en inslag in media, in politieke debatten en... godbetert… zelfs in de Tuin van Acadeimos waar, niet zo zelden, tekstwetenschappers worden betrapt die buiten de lijntjes kleuren en exacte wetenschappers worden ontmaskerd die experimenten vervalsen en onderzoeksresultaten falsifiëren...
Willy Schuermans
25-11-22
Terug naar overzicht
