Spinoza's citaten uitgelegd

Marc Halévy, Citations de Spinoza expliquées, Eyrolles, Paris, 2013, 178 blz., paperback, € 10
(ISBN 9872212556025)
​
De auteur Marc Halévy, docteur et chercheur, bestudeert om de kost les sciences de la complexité et la physique des processus, en is expert in noétique (kenleer). Nou ja, meer dan een mond vol.
De uitgeverij Eyrolles publiceert een reeks die Eyrolles pratiques gedoopt werd. In die reeks worden filosofen via citaten uit hun werk aan de lezer voorgesteld. De magazine-format, waarvoor de reeks koos, geeft de lezer wat de titel belooft: citaten, uitgelegd door wat de uitgeverij op het achterplat un auteur specialiste noemt. In die reeks publiceerde Halévy eerder reeds een deeltje Citations de Nietzsche expliquées.

Voor gehaaste lezers
Nu de beurt dus aan Spinoza. Na een proloog, volgen zeven hoofdstukjes en een epiloog. De proloog brengt een synthese van de Mens, het Werk en de Ideeën (10 blz.). Wel erg kort door de bocht, maar toch leerrijk. In de epiloog wordt losjes gemediteerd over Spinoza et nous (2 blz.).
De zeven hoofdstukjes groeperen een reeks citaten van Spinoza over : Joi, Dieu, Esprit, Destin, Vertu, Amour, Vie. Die citaten, hoofdzakelijk uit de Ethica en het Theologisch- politiek traktaat, worden uitgelegd en voorzien van commentaar. In vele gevallen is de uitleg, die soms in meer dan een betekenis te denken geeft, overwoekerd door beschouwingen, hoewel niet oninteressant, van de auteur.
Dit boekje hoort thuis in reeksen die gemaakt worden voor gehaaste lezers: Russisch zonder moeite, Fysica voor dummies, A Short history of…, Hegel in comics, Einstein in 30 minuten…

Opstapje
Wie min of meer vertrouwd is met de filosofie van Spinoza, kan met dit boekje zijn voordeel doen: hier en daar raapt die wel een parel op, of botst op een explication die onverwacht is. Wie van plan is zich grondiger in Spinoza te verdiepen, kan dit boekje gebruiken als een leuk opstapje. In alle andere gevallen lijkt het geen aanrader: het zal voor een gelegenheidslezer nooit meer zijn dan een verzameling disparate weetjes, die weliswaar wat leert over de bomen van Spinoza, maar zijn bos verbergen. 
Bijzonder ergerlijk: de auteur vermeldt niet precies waar de citaten in het werk van Spinoza kunnen worden gevonden. Dat doet het vermoeden rijzen dat hij de quotes uit een of andere citatenverzameling plukte... Zo schuift de docteur en chercheur enkele citaten in Spinoza's schoenen die in werkelijkheid van een andere auteur zijn: zo is bijvoorbeeld het citaat op blz. 141 niet van Spinoza maar van... Nietszsche.
Mooi uitgegeven dat wel, goedkoop ook, en, voor wie er nog belang in stelt: garen genaaid. 

---

---