Zij (andere filosofen) lijken de mens in de Natuur te beschouwen als een imperium in een imperium (E III, inl.) De drie boekgodsdiensten waarmee wij on onze beschavingskring te maken hebben gaan terug op het Jodendom. Het Oude Testament is doordrongen van de superioriteit van de mens. In dat boek is de mens de top van de levenspiramide. Die superioriteit en meerwaarde machtigen hem de natuur te gebruiken zoals hem dat belieft. Met die gedachte is de westerse gelovige opgegroeid en heus hij niet alleen, ze is hem tot een tweede natuur geworden. Met alle gevolgen van dien. Want er zitten bijzonder verderfelijke kanten aan die opvatting. Gedurende millennia sprong de mens gewapend met deze inzichten buitengewoon onverantwoordelijk om met de natuur en haar schatten. De huidige milieuproblemen zijn in belangrijke mate op rekening van die verderfelijke houding terug te voeren. Sterrenstof Al in de 17de eeuw liet Spinoza een ander geluid horen. Vanuit zijn radicaal naturalisme stelt hij meer dan eens : ‘De mens is in de natuur geen staat in de staat’. Die mening klinkt uit zijn mond hoogst merkwaardig. Spinoza is immers streng opgevoed in de joodse traditie… en toch verdedigt hij met deze bewering een visie op mens en natuur die niet strookt met de bijbel. Dit citaat van Spinoza bevat niet alleen een levenswijsheid maar ook universele oproep: homo sapiens: wees je soortnaam waardig en word je bewust van je plek: op aarde niet meer dan een onderdeel van de natuur, in het Al niet meer dan wat geëvolueerd sterrenstof. Comments are closed.
|
AuteurWilly Schuermans (...) uitgaande van den gezonden stelregel, dat men zich niet boven SPINOZA verheven moet achten voor en aleer men hem begrepen heeft. Willem Meijer (1903) SKL (Spinoza kring Lier)
Platform voor de studie en de verspreiding van het gedachtegoed van Benedictus Spinoza (1632-1677) Doorzoek de hele blog alfabetisch op titels en persoonsnamen.
Categorieën
Alles
Foutje ontdekt in een blogbericht? Meld het op
[email protected] Mijn andere sites! |