Guiseppe Rensi, Spinoza, Paris, 2014, Editions Allia, 3e ed., 127 blz. (ISBN: 9791030404623) In 1929 schreef de Italiaanse filosoof Giuseppe Rensi (1871-1941) een boeiend essay over Spinoza. Het werd vele jaren later in 1941 postuum uitgegeven. Rensi, Veronees van geboorte, was een advocaat met passie voor filosofie. In oorsprong dus geen vakfilosoof. Hij wordt geëtiketteerd als een marxistisch-atheïstisch denker. Hij verwierf de Zwitserse nationaliteit en doceerde moraalfilosofie aan de universiteit van Genève. Lange tijd een vergeten denker, wordt hij nu in Italië en in Frankrijk weer onder de aandacht gebracht. Ontboezeming Zonet verscheen een Franse vertaling van zijn Spinoza-essay. Het telt in vertaling slechts 127 blz. maar presenteert, vanuit een persoonlijke visie, een uitstekende en samenhangende synthese van Spinoza. Rensi laat zijn essay voorafgaan door een ontboezeming. Om de lezer enig idee te geven van de wijze waarop Rensi Spinoza benadert, vertaal ik hieronder dit bevlogen tekstje uit het Frans (blz. 11 van het essay): ‘Men moet mentaal afstand nemen van alle werken van Spinoza waarin hij zijn leer heeft uiteengezet en zich los maken van de vorm waarin ze gegoten werd. Vervolgens moet men die leer in zichzelf herdenken en herbeleven langsheen de grote lijnen van het geheel en ze zich voorstellen in figuratieve bijna plastische vorm. Wanneer men in gedachten de lijnen van Spinoza’s systeem weer afloopt, als men erin slaagt het voor te stellen op een levende en tastbare wijze, dan zal, net als dat gebeurt met een achtergelaten roos van Jericho die, verschrompelt, verdroogt, skeleteus, met wat water weer opleeft tot een wonderbaarlijke plant, dan zal dat systeem, laat men het ontwikkelen en opbloeien in het fluïdum van een lenige, vurige, ontvankelijke geest en het inwendig beschouwt, ook ontluiken en heropbloeien. Dan zal plots uit een kil, ingedikt en ondoorgrondelijk geheel van mathematische stellingen een sublieme en enthousiasmerende visie oplaaien. Dan verrijst voor u een concept, niet alleen filosofisch fascinerend maar ook poëtisch grandioos. Dan plots begrijpt men dat de formules omhulsel en schors zijn van een geweldig poëem. Dan ondervindt men dat die filosofie, verpakt in koele, kille vorm, eigenlijk een panisch-lyrische roes is, zoals die ons soms inpalmt en omvat en ons de indruk geeft een te worden met de natuur als we te midden zeegolven zijn in zon en wind, of omgeven van aromen en parfums in een dicht alpenwoud. Dan voelt men intuïtief aan dat een groot dichter die filosofie in odes zou kunnen omzetten of een groot componist in symfonieën.’ Noot van de vertaler: de Roos van Jericho is een merkwaardige (woestijn)plant. Hij kan decennialang zonder water. Hij neemt dan de vorm aan van een dorre bol. Als de bol voldoende water opneemt, bloeit die na enkele uren weer op tot een weelderige, varenachtige plant. Rijke bloembloesems genereren die rozen niet, zodat de naam enigszins misleidend is. Er bestaat een Roos van Jericho (Anastatica hierochunta) en een zogenaamde Onechte of valse roos van Jericho (Selaginella lepidophylla). Beide hebben dezelfde eigenschappen. De Roos van Jericho is in de tekst van Rensi een metafoor die staat voor het filosofisch systeem van Spinoza. Bovendien kan het beeld ook begrepen worden als een verwijzing naar Spinoza’s zegel waarop een roos staat afgebeeld en naar het land van zijn voorvaders. Bekijk op youtube het 'wonder' van de Roos van Jericho. Comments are closed.
|
AuteurWilly Schuermans (...) uitgaande van den gezonden stelregel, dat men zich niet boven SPINOZA verheven moet achten voor en aleer men hem begrepen heeft. Willem Meijer (1903) SKL (Spinoza kring Lier)
Platform voor de studie en de verspreiding van het gedachtegoed van Benedictus Spinoza (1632-1677) Doorzoek de hele blog alfabetisch op titels en persoonsnamen.
Categorieën
Alles
Foutje ontdekt in een blogbericht? Meld het op
[email protected] Mijn andere sites! |